Aleksander VII

Fabio Chigi (urodzony w Sienie, 13 lutego 1599 roku, zmarł w Rzymie, 22 maja 1667 roku) herb

Syn Flávio Chigi, patrycjusza Sienny i Laury Marsili di Colecchio.

Papież, Biskup Rzymu, Wikariusz Jezusa Chrystusa, Następca i Książe Apostolski, Najwyższy Biskup Kościoła, Patriarcha Świata od 7 kwietnia 1655 roku do 22 maja 1667 roku.

Wspierał subsydiami Polskę w walce ze szwedzkim najeźdźcą. Szczerze cieszył się zwycięstwem Polski w wojnie ze Szwecją. Powrót króla Jana II Kazimierza do stolicy, po wypędzeniu najeźdźcy, papież uważał za zwycięstwo sprawy katolickiej, a królowi nadal zaszczytny tytuł "Rex ortho­doxus", tzn. król prawowierny. Wkrótce Jan Kazimierz - wdzięczny Matce Bożej za zwycięską obronę Jasnej Góry - złożył w katedrze lwowskiej śluby, obierając Maryję Królową Polski.

Pochodził ze Sieny, gdzie studiował filozofię, prawo i teologię, uzyskując doktorat. W 1628 roku wstąpił na służbę dyplomatyczną Kościoła i był od 1639 roku nuncjuszem w Kolonii. Został wicelegatem w Ferrarze, przyjął święcenia kapłańskie, a Urban VIII mianował go biskupem Nardo i wysłał na Maltę jako inkwizytora oraz delegata apostolskiego. Potem, jako nuncjusz papieski w Kolonii, negocjował pokój westfalski. Został sekretarzem stanu, a następnie w 1651 roku kardynałem i biskupem Imoli.

Po śmierci Innocentego X, 7 kwietnia 1655 roku został wybrany na papieża podczas konklawe, które trwało niemal cztery miesiące. Na jego pontyfikacie zaciążyły stosunki z Francją: młody król Ludwik XIV dążył w duchu gallikanizmu do odzyska­nia różnych praw w obrębie Kościoła (np. prawa nominacji biskupów). Doszło do wrogich działań ze strony Francuzów, którzy m.in. zajęli papieską własność w Awinionie. Papież został zmuszony zawrzeć upokarzający pokój i uznać prawa narzucone przez Ludwika. Nie powiodły się też starania papieża, aby zwołać Ligę Katolicką prze­ciwko Turkom. Turcy, którzy zagrażali już Wiedniowi, zostali wprawdzie pokonani w 1664 roku przez wojska francus­kie, jednak nie zostali całkowicie wyparci. W zakresie wewnętrzno-kościelnym sprzyjał Aleksander nadal ne­potyzmowi, aczkolwiek w mniejszym stopniu niż jego poprzednicy.

Kiedy zasiadł na Tronie Piotrowym, troszczył się o ludzi ubogich, a podczas zarazy niósł pomoc wszystkim potrzebującym. Administrację w Państwie Kościelnym przekazał kardynalskiej Kongregacji Stanu. Aktywność zwolenników jansenizmu skłoniła go do potępienia doktryny biskupa Ypres Corneliusa Jansena i wystąpienia z żądaniem podpisywania przez duchowieństwo francuskie oświadczenia, akceptującego papieskie decyzje. Większość złożyła podpis, poza biskupami i duchownymi skupionymi wokół klasztoru Port-Royal des Champs, który stawał się centrum jansenizmu. Dzięki dobrym stosunkom z Wenecją papież zdołał wyjednać zgodę na powrót jezuitów, którzy zostali stamtąd usunięci w czasie zatargu z Pawłem V. Zezwolił jezuitom pracującym na misjach w Chinach na posługiwanie się tzw. rytem chińskim w ceremoniach kościelnych i zwolnił tamtejszych kapłanów z obowiązku posługiwania się łaciną podczas nabożeństw.

Aleksander VII witał w 1665 roku uroczyście w Rzymie byłą królową szwedzką Krystynę, która nawróciła się na katolicyzm. Wbrew zastrzeżeniom zgłaszanym przez Francję poparł Leopolda I Austriackiego, który zabiegał o tron cesarski po śmierci Ferdynanda III. Stosunki z Francją uległy pogorszeniu, bo król Ludwik XV dążący do odzyskania prawa m.in. do nominacji biskupich - zajął własność papieską w Awinionie, a także zagroził wkroczeniem do Państwa Kościelnego. Papież zmuszony był wówczas zawrzeć 12 lutego 1664 roku upokarzający traktat w Pizie.

Pontyfikat ten to czas ogromnych klęsk ponoszonych przez Polskę. Papież wezwał książąt chrześcijańskich do niesienia pomocy Rzeczypospolitej i sam udzielił jej znacznych subsydiów na obronę kraju zmagającego się z potopem szwedzkim. Aleksander VII wyraził zgodę na sprzedaż na cele publiczne sreber kościelnych.

Był patronem artystów - sam pisał oraz wydawał wiersze - i wzbogacił Bibliotekę Watykańską o cenne dzieła. Zlecił Berniniemu wykonanie kolumnady otaczającej plac św. Piotra, a w Castel Gandolfo kontynuował prace ogrodowe.

Wie­lki był wkład Aleksandra w budownictwo sakralne Rzymu; m.in. powierzył Berniniemu budowę Watykanu.

Alek­sander VII zmarł 22 maja 1667 roku. Został pochowany w bazy­lice św. Piotra w Rzymie.


Żródła:

"Leksykon papieży" - Rudolf Fischer-Wollpert, przekład: Bernard Białecki,

"Poczet papieży" - Michał Gryczyński,

"Poczet papieży" - Jan Wierusz Kowalski.


USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83 z późn. zmianami)

Bogdan Pietrzyk